Wat is prostaatkanker?

Prostaatkanker (prostaatcarcinoom) ontwikkelt zich in de cellen van de klierbuisjes van de prostaat, een klier met de vorm en grootte van een kastanje die rondom de urinebuis ligt. Prostaatkanker is bij mannen de meest voorkomende soort kanker in Nederland. Per jaar krijgen ongeveer 13.000 mannen in Nederland prostaatkanker. 70 procent van deze mannen is ouder dan 65 jaar.

Daarom het Catharina Ziekenhuis

  • We werken met andere ziekenhuizen samen in het Prosper-netwerk, zodat u de best mogelijke behandeling voor prostaatkanker krijgt.
  • Binnen het Prosper-netwerk opereren we met de meest innovatieve operatierobot voor een optimaal resultaat en de minste kans op bijwerkingen.
  • U krijgt veel persoonlijke aandacht en goede voorlichting tijdens uw hele traject.
  • Als blijkt dat u prostaatkanker heeft, beslist u samen met de arts wat voor u de beste behandeling is.

Zorgpad

De diagnose en behandeling van prostaatkanker bestaan uit verschillende stappen. Dit behandeltraject noemen wij een zorgpad. U bezoekt tijdens uw behandeling verschillende specialisten en afdelingen. Op deze pagina vindt u de belangrijkste stappen die bij het zorgpad prostaatkanker horen.

  • Vaak zijn er geen klachten bij prostaatkanker. Meestal ontwikkelt prostaatkanker zich langzaam en zijn er geen duidelijke symptomen. Prostaatkanker wordt vaak ontdekt als mannen naar de huisarts gaan met plasklachten. Deze klachten wijzen niet direct op prostaatkanker, ze kunnen namelijk ook horen bij een ontsteking van de prostaat of een goedaardige prostaatvergroting.
    Voorbeelden van deze klachten zijn:

    • pijn bij het plassen
    • bloed bij de urine of sperma
    • zwakke urinestraal en/of langere tijd nodig hebben om te plassen
    • niet goed kunnen beginnen met plassen
    • niet goed uit kunnen plassen
    • vaker het gevoel hebben te moeten plassen
    • nadruppelen
    • incontinentie
  • Diagnose

    De PSA-test is een belangrijk onderzoek bij verdenking van prostaatkanker. Uw huisarts zal deze bloedtest meestal aanvragen. De uitslag is vaak binnen een paar dagen bekend. Als blijkt dat u een verhoogde PSA-waarde heeft, doen we verdere onderzoeken om te bepalen of er sprake is van prostaatkanker. Een verhoogde PSA-waarde betekent niet automatisch dat u kanker heeft. Dit kan ook het gevolg zijn van een vergrote prostaat of ontsteking van de prostaat.

    Onderzoeken

    Er zijn verschillende onderzoeken nodig om te bepalen of u prostaatkanker heeft en welke behandelingen het meest geschikt voor u zijn. Het gaat om:

    • bloedonderzoek
    • rectaal toucher, hierbij voelt de arts met de vinger via de anus aan de prostaat om zo te kijken of er onregelmatigheden zijn.
    • MRI prostaat
    • echo van de prostaat
    • biopsie prostaat
      • transrectale prostaatbiopsie
      • perineale prostaatbiopsie: hierbij worden stukjes weefsel met een naald weggehaald via het stukje huid tussen de balzak en de anus. Dit stukje huid heet het perineum.

    Soms is er ook een CT-scan, botscan of PET-scan nodig.

    Vast aanspreekpunt tijdens uw traject

    Als u onder behandeling bent bij het Catharina ziekenhuis krijgt u een eigen casemanager. Dit is uw vaste contactpersoon tijdens de hele behandeling in ons ziekenhuis. Vaak is dit een verpleegkundig specialist of consulent. Deze persoon werkt nauw samen met de arts.  Van onze patiënten horen we vaak terug dat zij het contact met de zorgverleners als laagdrempelig en prettig ervaren.

    Persoonlijk behandelplan

    Op basis van de diagnose maken de specialisten een persoonlijk behandelplan voor u. Dit gebeurt tijdens een multidisciplinair overleg. Dat is een vergadering waarbij verschillende medische specialisten van meerdere ziekenhuizen samenkomen om uw persoonlijk behandelplan te bespreken. Samen kijken zij welke behandelingen het beste passen bij uw situatie. De kennis van elke elk specialisme wordt daarbij meegenomen. Het gaat om specialisten van de afdelingen urologie, radiologie, radiotherapie, nucleaire geneeskunde, pathologie en medische oncologie.

    Onderdeel van het persoonlijk behandelplan is Samen Beslissen. Als u kanker heeft, neemt u in korte tijd moeilijke beslissingen die directe gevolgen hebben voor op uw leven op korte en/of lange termijn. U bespreekt uw situatie en voorkeuren samen met uw arts. Uiteindelijk beslist u samen met uw arts wat voor u de beste behandeling is.

    Goede voorlichting

    Wij vinden het belangrijk dat u goed op de hoogte bent van de behandelingen die u (mogelijk) ondergaat. Daarom besteden wij veel aandacht aan voorlichting. U heeft hiervoor regelmatig een afspraak met de oncologieverpleegkundige. Daarnaast organiseren wij ook groepsvoorlichtingen, bijvoorbeeld over de prostaatoperatie.

  • Na de onderzoeken ziet uw behandelend uroloog u terug op de polikliniek om de uitslag te bespreken. Alle behandelopties neemt de uroloog samen met u en de verpleegkundig consulent door. Om te ondersteunen bij het maken van deze keuze bieden we u een keuzehulp aan. Behandelingen bij prostaatkanker zijn: 

    Een eventuele operatie voor prostaatkanker gebeurt door uw eigen uroloog van het Catharina Ziekenhuis in het CWZ in Nijmegen. Alle zorg daarvoor en daarna vindt plaats in het Catharina Ziekenhuis.

  • Ongeveer 20% van de patiënten met prostaatkanker heeft uitzaaiingen. Bij uitgezaaide prostaatkanker is genezing niet meer mogelijk. Toch zijn er nog verschillende behandelopties. Het doel van de behandeling is het zo lang mogelijk remmen van de ziekte en klachten verminderen of voorkomen. Zo proberen we uw kwaliteit van leven zo lang mogelijk goed te houden.

    Hormoontherapie is altijd onderdeel van de behandeling van uitgezaaide prostaatkanker. Prostaatkankercellen groeien extra hard door testosteron. Hormoontherapie verlaagt de aanmaak van testosteron.

    Helaas reageert het merendeel van de uitgezaaide prostaatkankers na 1 tot 5 jaar niet meer op hormoontherapie. De tumor wordt dan resistent. Dat wil zeggen dat de tumor niet meer reageert op de hormoontherapie. Het PSA-niveau stijgt dan weer. Dit wordt castratie-resistente prostaatkanker genoemd.

    Als hormoontherapie niet meer werkt, zijn er nog andere behandelingen mogelijk. Bijvoorbeeld verschillende soorten chemotherapie, radioactieve behandelingen of andere soorten hormoontherapie.

    Als er direct bij de diagnose al uitzaaiingen zijn, kan het behandelteam voorstellen om de hormoontherapie te combineren met chemotherapie en/of een nieuwe vorm van hormoontherapie. Soms combineren we deze therapieën met bestralingen.

  • Het hebben van kanker heeft grote invloed op uw leven, op meerdere fronten. Bij het Catharina Ziekenhuis kunt u ondersteuning krijgen op verschillende gebieden, zoals psychische hulp, fysiotherapie of palliatieve zorg. Het gaat hierbij niet om behandelingen die de ziekte bestrijden, maar bijvoorbeeld om het verlichten van klachten of het verbeteren van de kwaliteit van leven. Dit kan zijn tijdens, maar ook na uw behandeling. Uw vaste aanspreekpunt kan u verder helpen als u vragen heeft over deze ondersteunende zorg.

Vragen over prostaatkanker?

Bel 040 – 239 70 40
Catharina Ziekenhuis Logo
Catharina Ziekenhuis

Samenwerking in de regio

In de hele regio streven we naar hetzelfde, hoge niveau van zorg als het gaat om de behandeling van prostaatkanker. Daarom werken we samen met andere ziekenhuizen uit de regio. Het gaat om het Anna ziekenhuis, Máxima MC en SJG Weert . Onze specialisten overleggen regelmatig met specialisten uit deze ziekenhuizen. Ook zijn er elke week multidisciplinaire besprekingen. Hierin bespreken we alle patiënten met prostaatkanker.

Samenwerkingsverband prostaatoperaties

Prosper is een unieke samenwerking tussen het Catharina Ziekenhuis, het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) en Radboudumc. Door de concentratie van complexe zorg, kunnen we patiënten met prostaatkanker beter behandelen. Door dit samenwerkingsverband worden alle robot geassisteerde prostaatoperaties in het CWZ verricht door urologen uit deze drie ziekenhuizen.

Uw eigen uroloog uit het Catharina Ziekenhuis zal u opereren in het CWZ Nijmegen. Dit gebeurt met de modernste operatierobot, de Da Vinci Xi. Alle betrokken medewerkers hebben ruime ervaring, van operatiekamer tot verpleegafdeling. Alle zorg daarna is in het Catharina Ziekenhuis.

In 2022 opereerden onze chirurgen 164 patiënten met prostaatkanker in Nijmegen.

Doorverwijzing vanuit ander ziekenhuis

Andere ziekenhuizen verwijzen patiënten naar ons ziekenhuis voor bestraling van de prostaat of voor een prostaatoperatie.

Het Catharina Ziekenhuis maakt deel uit van Santeon, een samenwerkingsverband tussen 7 topklinische ziekenhuizen. Het doel van deze samenwerking is verbetering van de zorg door kennisuitwisseling. 

Interessante websites over prostaatkanker

Veelgestelde vragen

  • De PSA-waarde geeft aan hoeveel PSA de prostaat afgeeft aan het bloed. PSA kan stijgen door prostaatkanker, een vergrote of een ontstoken prostaat. De PSA-waarde wordt gemeten via een bloedonderzoek. PSA staat voor prostaatspecifiek antigeen. De diagnose prostaatkanker kan niet alleen worden gesteld op basis van de PSA-waarde. Hiervoor is altijd verder onderzoek nodig.

    • Gelokaliseerd: dat wil zeggen dat de prostaatkanker niet is uitgezaaid. Er is dan mogelijkheid tot genezing. Dit kan door middel van een behandeling als operatie of bestraling. In veel gevallen is de kanker niet erg agressief. In dat geval is er alleen observatie nodig. Dat wil zeggen dat u regelmatig controles heeft.
    • Gemetastaseerd: dat wil zeggen dat de prostaatkanker uitgezaaid is. Op dat moment is genezing helaas niet meer mogelijk. Met hormonale behandeling en soms ook chemotherapie is de ziekte in de meeste gevallen jaren onder controle te houden.
  • De bijwerkingen van de behandelingen voor prostaatkanker zijn afhankelijk van de behandeling. Sommige van onderstaande bijwerkingen kunnen voorkomen:

    • Bestraling: vermoeidheid, diarree, incontinentie, impotentie
    • Prostaatoperatie: impotentie, incontinentie, pijn of ongemak tijdens het plassen
    • Hormoontherapie: gewichtsverandering, vermoeidheid, verlies van libido, erectiestoornissen, opvliegers, botontkalking
    • Chemotherapie: vermoeidheid, verlies van eetlust

    Niet alle patiënten ervaren alle bijwerkingen. Sommige bijwerkingen zijn tijdelijk. Neem contact op met uw casemanager of arts als u hierover vragen heeft.

  • Prostaatkanker en de behandeling van prostaatkanker kunnen leiden tot incontinentieproblemen. Dit wil zeggen dat de patiënt moeite heeft met het ophouden van urine of ontlasting. Echter is dit in de meeste gevallen geen probleem.
    Bij incontinentieproblemen kunnen we verschillende behandelingen inzetten zoals: medicijnen, bekkenbodemoefeningen en in sommige gevallen is een operatie mogelijk.

  • Hormoontherapie is een behandelmethode die het niveau van mannelijke hormonen (androgenen) verlaagt. Dit is effectief omdat de groei van de meeste prostaatkankers afhankelijk is van androgenen.

  • Erectieproblemen kunnen een bijwerking zijn van behandelingen voor prostaatkanker. Bijvoorbeeld bij hormoonbehandeling, chirurgie of bestraling. Niet alle patiënten hebben hier last van. Er zijn vaak behandelopties. Bespreek uw vragen daarom met uw casemanager of uw arts.

Staat uw antwoord er niet bij, neem contact op.

Bel 040 – 239 70 40
Catharina Ziekenhuis Logo
Catharina Ziekenhuis

© 2024 Catharina Ziekenhuis
Alle rechten voorbehouden