Dikkedarmkanker
Dikkedarmkanker is de meest voorkomende vorm van darmkanker. Het is ook één van de best behandelbare vormen van kanker, als de diagnose ten minste in een vroeg stadium wordt gesteld. De artsen van het Catharina Kanker Instituut hebben veel ervaring met de behandeling van darmkanker.
Dikkedarmkanker in het kort:
- Dikkedarmkanker is de meest voorkomende vorm van darmkanker.
- Het is ook één van de best behandelbare vormen van kanker, als de diagnose tenminste in een vroeg stadium wordt gesteld.
- De artsen van het Catharina Kanker Instituut hebben veel ervaring met de behandeling van darmkanker.
- Alle behandelingen die er zijn voor patiënten met dikkedarmkanker voeren wij in ons ziekenhuis uit.
Hoe dikkedarmkanker ontstaat
Het lichaam is opgebouwd uit cellen en maakt voortdurend nieuwe cellen aan om te kunnen groeien en om beschadigde, verouderde en dode cellen te kunnen vervangen. Dat heet celdeling. Als u ouder wordt, kunnen cellen onherstelbaar beschadigd raken. Dat gebeurt soms vanzelf, en soms door de invloed van bijvoorbeeld roken, verkeerde voeding of alcohol. Daardoor raakt het evenwicht tussen celgroei en celdood verstoord. De overmatige celdeling die dan ontstaat leidt tot een tumor (gezwel). Een tumor kan goedaardig of kwaadaardig zijn. Een goedaardige tumor noemen we een poliep.
Zorgpad
De behandeling van dikkedarmkanker bestaat uit verschillende stappen. Dit behandeltraject noemen we in het ziekenhuis een zorgpad. U bezoekt tijdens uw behandeling verschillende specialisten en afdelingen. Op deze pagina kunt u alle stappen vinden die bij het zorgpad dikkedarmkanker horen.
-
Wat is dikkedarmkanker?
Dikkedarmkanker (coloncarcinoom) is een veelvoorkomende vorm van kanker, vooral bij mensen van zestig jaar en ouder. Per jaar krijgen ongeveer 8.000 Nederlanders de diagnose dikkedarmkanker. Deze ziekte komt iets vaker bij mannen voor dan bij vrouwen.
Het Catharina Ziekenhuis is gespecialiseerd in de vroege opsporing van darmkanker en de behandeling hiervan in alle stadia.
-
Klachten/symptomen dikkedarmkanker
Darmkanker geeft in het beginstadium meestal geen of weinig klachten. Daarom is het ook zo lastig om het tijdig te herkennen en te behandelen. Bij de meeste patiënten ontstaan de klachten pas later. Dit zijn de 7 meest voorkomende alarmsignalen waaraan u dikkedarmkanker kunt herkennen:
- Bloed of slijm bij/in de ontlasting
- Verandering van de stoelgang
- Buikpijn of darmkrampen
- Loze aandrang
- Gebrek aan eetlust
- Gewichtsverlies
- Bloedarmoede en daarbij behorende vermoeidheid
De kans op darmkanker groeit naarmate de leeftijd toeneemt.
-
Onderzoeken om de diagnose dikkedarmkanker te kunnen stellen
Als u klachten heeft die mogelijk wijzen op dikkedarmkanker, zijn er een aantal onderzoeken mogelijk:
- Inwendig darmonderzoek (coloscopie)
Dit onderzoek voert de MDL-arts (Maag Darm Lever) uit. Een colonoscoop of endoscoop is een flexibele buis waarmee we de dikke darm van binnenuit kunnen inspecteren. Tijdens het darmonderzoek vinden we soms poliepjes. Afhankelijk van de grootte verwijderen we deze meteen of in een aparte behandeling. Als er tijdens het onderzoek een tumor (darmkanker) wordt geconstateerd, volgen er vaak nog twee onderzoeken om te bepalen welke behandeling voor u het meest geschikt is. Dit zijn: - Bloedonderzoek om eventuele bloedarmoede op te sporen
- CT-scan met contrastvloeistof
Hoe eerder de diagnose darmkanker wordt gesteld, hoe groter de kans op volledige genezing. Ons ziekenhuis is gespecialiseerd in de vroege opsporing van darmkanker.
- Inwendig darmonderzoek (coloscopie)
-
Behandeling van dikkedarmkanker
Op basis van de diagnose maken de specialisten een persoonlijk behandelplan voor u. Dit gebeurt tijdens een multidisciplinair overleg. Dat is een vergadering waarbij verschillende medische specialisten van meerdere ziekenhuizen samenkomen om uw persoonlijke behandelplan te bespreken. Samen bepalen zij welke behandelingen het best passen bij uw situatie. De kennis van alle specialisten wordt daarbij meegenomen.
Onderdeel van het behandelplan is Samen Beslissen. Hierbij komen twee werelden samen: de kennis van u als patiënt, uw situatie, wensen en behoeften én de kennis van de arts over mogelijke behandelingen, onderzoeken, medicatie of ondersteuning. Door die kennis te bundelen, beslist u samen welke zorg het beste past. Bij dikkedarmkanker zijn veel behandelingen mogelijk, vaak is een operatie te voorkomen. Samen bepalen we heel zorgvuldig de juiste aanpak.
Uw behandeling hangt af van het type tumor, de plek en grootte van de tumor, mogelijke uitzaaiingen, uw algemene gezondheid en conditie. Vaak gaat het om een of meer van onderstaande behandelingen.
Endoscopische behandeling van darmkanker om darm te behouden
Als de tumor nog niet is ingegroeid in de spierlaag van de darm en er geen uitzaaiingen zijn, kunnen we darmkanker genezen via een endoscopische behandeling. Een endoscopische behandeling is een ingreep waarbij we een dunne, flexibele buis met een camera aan het uiteinde gebruiken om afwijkingen in de dikke darm te vinden en te verwijderen.
De behandelingen waarmee dit gebeurt heten Endoscopische Mucosale Resectie (EMR), Endoscopische Submucosale Dissectie (ESD) of Endoscopische Full-thickness Resectie (eFTR). Dit zijn vormen van orgaansparende behandeling, dat wil zeggen dat we de darm niet weghalen. Of dit kan, hangt af van de grootte en de locatie van de tumor. De Maag-darm-leverartsen (MDL) van het Catharina Kanker Instituut zijn hierin gespecialiseerd. Deze behandeling wordt maar in een paar ziekenhuizen in Nederland uitgevoerd.
Operatie bij dikkedarmkanker
Als een operatie nodig blijkt, zijn er verschillende mogelijkheden:
- Een operatie met hulp van een operatierobot. Bij die operaties passen we het ERAS-programma toe. Dit programma is erop gericht dat u na de operatie beter en sneller herstelt.
- Voor (complexe) behandelingen van dikkedarmkanker is ons ziekenhuis een internationaal topcentrum. Als er uitzaaiingen zijn van dikkedarmkanker kunnen onze artsen de HIPEC–ingreep doen. Hierbij spoelen we de buik met chemotherapie. Deze uitgebreide buikoperatie wordt in Nederland maar in een aantal ziekenhuizen gedaan.
- Een andere mogelijke behandeling is het geven van bestraling tijdens de operatie (IORT).
Chemotherapie
In sommige gevallen krijgt u naast chemotherapie ook chemotherapie de beste behandeling.
Immunotherapie/immuuntherapie
Tenslotte is immuuntherapie voor sommige patiënten met dikkedarmkanker een doeltreffende behandeling.
-
Ondersteunende zorg bij dikkedarmkanker
Het hebben van kanker heeft grote invloed op uw leven, op meerdere fronten. Bij het Catharina Kanker Instituut kunt u ondersteuning krijgen op verschillende gebieden, zoals psychische hulp, fysiotherapie of palliatieve zorg. Het gaat hierbij niet om behandelingen die de ziekte bestrijden, maar bijvoorbeeld om het verlichten van klachten of het verbeteren van de kwaliteit van leven. Dit kan zijn tijdens, maar ook na uw behandeling. Uw vaste aanspreekpunt kan u verder helpen als u vragen heeft over deze ondersteunende zorg.
Stomazorg
In het Catharina Ziekenhuis werken verpleegkundigen die gespecialiseerd zijn in stomazorg. Zij geven advies, instructies en begeleiding aan patiënten en zorgverleners. Ook verzorgen zij voorlichting aan familie van patiënten en aan zorgverleners binnen en buiten het ziekenhuis.
-
Risicofactoren dikkedarmkanker
- Overgewicht
- Te weinig lichaamsbeweging
- Te veel suiker
- Te veel (bewerkt) vlees en/of dierlijk vet
- Roken
- Alcohol
- Roken en alcohol samen vergroot het risico nog meer
- Leeftijd (91% is 55 jaar of ouder)
- Chronische darmaandoeningen
Darmkanker meestal niet erfelijk
Darmkanker kan erfelijk zijn, al is dat meestal (95 op de 100 gevallen) niet zo. U heeft meer kans op erfelijke darmkanker als meerdere familieleden darm- en/of baarmoederkanker hebben of hebben gehad. Lees wat u kunt doen als er darmkanker in de familie voorkomt of doe de familiecheck van de Maag Lever Darm Stichting.
Vragen over dikkedarmkanker?
Bel 040 - 239 91 11Casemanager: vast aanspreekpunt tijdens uw behandeltraject
De diagnose kanker zet uw leven op zijn kop. Er komt veel op u af. Dat kan overweldigend zijn. Daarom krijgt u in het Catharina Ziekenhuis een casemanager toegewezen. Dit is een ervaren verpleegkundige die u tijdens uw hele behandeltraject begeleidt en ondersteunt. De casemanager heeft nauw contact met uw arts. Zo heeft u een vast aanspreekpunt bij wie u terechtkunt met al uw vragen over uw behandeling:
Specialist in de behandeling van dikkedarmkanker
Het Catharina Ziekenhuis is een internationaal topcentrum voor de behandeling van (dikke)darmkanker. Dat komt omdat onze artsen de meeste moderne technieken gebruiken en dat er continue onderzoek wordt gedaan naar deze vorm van kanker.
Onderzoeken en trials
Binnen het Catharina Kanker Instituut voeren onderzoekers doorlopend onderzoek uit naar verschillende vormen van kanker. Dit geldt ook voor (dikke)darmkanker. We behandelen dan ook regelmatig patiënten in studieverband, of patiënten kunnen meedoen aan trials (wetenschappelijke studies). Informeer hiervoor bij uw behandelend arts of uw casemanager.
Samenwerking nationaal en internationaal
Het Catharina Kanker Instituut is het kenniscentrum voor (dikke)darmkanker in Zuidoost-Brabant. Om ervoor te zorgen dat het niveau van zorg in de hele regio hoog is, hebben we elke week een regionaal multidisciplinair overleg (MDO). Hierin bespreken artsen uit de regio wat de beste behandelopties zijn voor mensen met (dikke)darmkanker.
Onze specialisten hebben elke week een multidisciplinair overleg (MDO) met het Antoni van Leeuwenhoek, Máxima MC, Elkerliek, SJG Weert, Bernhoven en het Anna Ziekenhuis. Ook zorgverleners uit andere regio’s kunnen inbellen om gebruik te maken van onze kennis. Dit laatste gebeurt met regelmaat.
Daarnaast zijn er internationale MDO’s met specialisten in Zweden, Lissabon en Denemarken.
Heeft u vragen?
In onze patiëntenfolder leest u informatie over de gang van zaken op de polikliniek Maag-, Darm- en Leverziekten (MDL).
Veelgestelde vragen
-
Wat zijn de oorzaken van dikkedarmkanker?
Er zijn een aantal factoren die het risico op het ontwikkelen van dikkedarmkanker kunnen vergroten. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om een familiegeschiedenis van darmkanker, ouderdom, roken, sommige chronische darmziekten, overgewicht, overmatig alcoholgebruik, rood vlees eten en een aantal genetische aandoeningen. De genetische aandoeningen zijn het Lynch-syndroom, familiaire adenomateuze polyposis (FAP of AFAP) en MUTYH geassocieerde polyposis (MAP).
-
Kan ik de kans op dikkedarmkanker verlagen?
Er zijn een aantal factoren die het risico op dikkedarmkanker kunnen verlagen, zoals regelmatige lichaamsbeweging en een gezond dieet met voldoende vezels. De kans op het ontwikkelen van darmkanker neemt toe met de leeftijd, en het komt daarom vooral voor bij mensen ouder dan 50 jaar.
-
Wat is de prognose bij dikkedarmkanker?
De prognose, ook wel het vooruitzicht voor dikkedarmkanker hangt af van het stadium van de kanker bij diagnose, de grootte en locatie van de tumor en algemene gezondheid van de patiënt. Hoe eerder de kanker wordt ontdekt en behandeld, hoe beter de prognose. Als de kanker niet is uitgezaaid, is de kans op genezing hoog. Als de kanker zich wel heeft uitgezaaid naar andere delen van het lichaam, is de prognose minder gunstig.
-
Welke soorten darmkanker zijn er?
Er zijn verschillende soorten darmkanker. Dikkedarmkanker is de meest voorkomende variant. Andere varianten zijn endeldarmkanker, dunnedarmkanker en anuskanker.
-
Hoe vaak komt darmkanker voor in Nederland?
In Nederland wordt elk jaar bij ongeveer 12.000 mensen darmkanker vastgesteld. Bij ongeveer tweederde van de mensen gaat het om dikkedarmkkanker. Dit maakt darmkanker een van de meest voorkomende vormen van kanker in Nederland.
-
Wanneer kom ik in aanmerking voor een endoscopische resectie van darmkanker?
Als de tumor nog niet is ingegroeid in de spierlaag van de darm en er geen uitzaaiingen zijn, is darmkanker te genezen via een endoscopische ingreep. De behandelingen waarmee dit gebeurt heten Endoscopische Submucosale Dissectie (ESD) of Endoscopische Full-thickness Resectie (eFTR).